လုပ္ၾကံခံလိုက္ရတဲ့ စက္ရုံႀကီး

လုပ္ၾကံခံလိုက္ရတဲ့ စက္ရုံႀကီး
-----------------------------------
ခရစ္ႏွစ္ ၁၈၆၆ မွာ ကေနာင္မင္းသားႀကီး
လုပ္ၾကံခံရပါတယ္---။
သူလုပ္ၾကံမခံရမီ ၁၈၅၄ ကတည္းက
စက္ရုံေတြေဆာက္ဖို႔၊ႏိုင္ငံေတာ္အဆင့္ျမႇင့္ဖို႔ေတြ
စလုပ္ခဲ့တာ---။
ေနျပည္ေတာ္ကို မႏၲေလးေျပာင္းေတာ့လည္း
ကေနာင္မင္းသားႀကီးက သေဘာတူခ်င္ပုံမရပါဘူး--။

သူ႔စိတ္ထဲမွာ ေနျပည္ေတာ္ေျပာင္းဖို႔ထက္
ႏိုင္ငံေတာ္အင္အားေတာင့္တင္းေအာင္
လုပ္ေဆာင္ခ်င္မွာပါ---။

ရတနာပုံစက္ရုံေတြကိုေတာ့ ၁၈၅၈မွာ စၿပီး
ေဆာက္တယ္လို႔ ခန္႔မွန္းမိပါတယ္--။
အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္းဘက္က
နန္းေတာ္ေတြေဆာက္ပါတယ္--။
ကေနာင္မင္းသားႀကီးက စက္ရုံေတြအပိုင္းတာဝန္ယူတယ္
လို႔ ယူဆပါတယ္--။

ျမန္မာအစိုးရက ကုမၸဏီေတြအမ်ားႀကီးနဲ႔လည္း
စာခ်ဳပ္ေတြခ်ဳပ္တယ္--။
စက္ပစၥည္းေတြ၊ကိရိယာေတြ၊အေျမာက္လက္နက္ေတြ
မွာပါတယ္--။
စက္ရုံေတြလည္ပတ္ၿပီး ႏိုင္ငံေတာ္ကိုအဆင့္ျမႇင့္ပါတယ္--။

စိတ္မေကာင္း၊ဝမ္းနည္းစရာက
အရွိန္ရေနတုန္းမွာ ကေနာင္မင္းသားႀကီးလုပ္ၾကံခံလိုက္
ရပါတယ္--။

ၿဗိတိသၽွေတြရဲ႕ သပ္လ်ဴိတဲ့
စနက္ေတြအမ်ားႀကီးပါဝင္ ေနမွာပါ---။

ေဆာက္လုပ္ခဲ့တဲ့စက္ရုံေတြထဲကမွ
မလည္ပတ္လိုက္၊မသုံးလိုက္ရတဲ့စက္ရုံႀကီး
တစ္ရုံရွိခဲ့ပါတယ္---။

အဲဒီစက္ရုံႀကီးကေတာ့ စစ္ကိုင္းၿမိဳ႕စစ္ကိုင္းဘက္ကမ္း
ေရႊေတာင္ဦးေမာ္အရပ္မွာ ေဆာက္ခဲ့တဲ့
သံရည္က်ဳိစက္(သံဖိုရုံ)ႀကီးပါ---။

ဒီစက္ႀကီးေနရာကို ၁၈၇၄ခု ဇြန္လမွာအုတ္ျမစ္စခ်ပါတယ္--
စက္ရုံအတြက္လိုအပ္တဲ့စက္ေတြ၊ပစၥည္းေတြ၊
ပညာရွင္ေတြရဖို႔ကို ၁၈၇၀ထဲကေန
ေဒါက္တာကလီမံဝီလ်ံကို စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ၿပီး
တာဝန္ေပးထားပါတယ္---။

စာခ်ဳပ္ပါအခ်က္အရမွာေတာ့ ကလီမံဝီလ်ံက
စက္ႀကီးကို အဖိုးေငြ သုံးသိန္းရွစ္ေသာင္းနဲ႔
အၿပီးတိုင္ဝယ္ယူတင္ပို႔ရမွာပါ---။

ဒါေပမယ့္ ၁၈၇၂ ဒီဇင္ဘာ ၁၇ရက္ေန႔မွ
သံဖိုစက္ႀကီးရဲ႕ ေအာက္ခံကိရိယာ တန္ ၅၀ကို
ပထမဆုံးအႀကိမ္အျဖစ္ လီဗာပူးၿမိဳ႕ကေနမွ
တင္ပို႔ပါတယ္---။

၁၈၇၈အထိကို စက္ေတြ၊ပစၥည္းကိရိယာေတြ
အစုံမရေသးပါဘူး---။

ကတိပ်က္လို႔မို႔ ျမန္မာအစိုးရနဲ႔ ကလီမံဝီလ်ံ
ေျပာဆိုေျဖရွင္းၾကပါတယ္---။
ကလီမံဝီလ်ံက ျမန္မာဘုရင္ထံကေန
ေငြရရန္က်န္တယ္လို႔ လိမ္ပါတယ္---။

ျမန္မာအစိုးရစိတ္ထဲမွာ စက္ႀကီးၿပီးဖို႔က အဓိကျဖစ္ေနေတာ့
၁၈၇၅မွာ ေငြေျခာက္ေသာင္းႏွစ္ေထာင္ေက်ာ္ ထပ္ေပး
လိုက္ပါတယ္--။

အဲ့လိုထပ္ေပးၿပီးတာကို ကလီမံဝီလ်ံက
ရန္ကုန္မွာ ေရာက္ေနတဲ့စက္ေတြကို ေနျပည္ေတာ္
မပို႔ေသးပါဘူး---။

ဒီ အရႈပ္အရွင္းကို ၿဗိတိသၽွအေရးပိုင္ အိပ္ခ်္တီဒန္ကင္းက
ေျဖရွင္းေပးတာပါ--။
အမႈၾကားနာေနတုန္းမွာကို ကလီမံဝီလ်ံက
အဂၤလန္ကိုထြက္သြားပါတယ္--။

သူ႔အစား သူ႔ညီေဟာင္ဝတ္ဝီလ်ံက
ကိုယ္စားေဆာင္ရြက္ပါတယ္--။
၁၈၇၈ဇူလိုင္မွာ အမႈၿပီးပါတယ္--။
စက္ပစၥည္းေတြေရာက္ပါတယ္--။
အကုန္လုံးေတာ့ မေရာက္ရွိခဲ့ပါဘူး--။

ေနာက္ပိုင္းမင္းတုန္းမင္းႀကီးလည္း
နတ္ရြာစံတယ္---။
ငွားထားတဲ့ပညာရွင္ေတြလည္း ျပန္ကုန္ပါတယ္--။

ဒီစက္ရုံႀကီးမၿပီးစီးေအာင္ ေနာက္ကြယ္ကေန
ၿဗိတိသၽွေတြက အမ်ဳိးမ်ဳိးေႏွာင့္ယွက္ေနတာပါ--။

ဒီစက္ရုံႀကီးၿပီးတာနဲ႔ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္မွာေတြကေတာ့
အမ်ားႀကီးပါ--။
ျမန္မာအစိုးရက စက္ရုံႀကီးအတြက္
လိုအပ္တဲ့သံနဲ႔ေက်ာက္မီးေသြးကို
ရဖို႔ရာကို ပုပၸါးေတာင္နဲ႔စစ္ကိုင္းသံဖိုရုံဆက္သြယ္တဲ့
မီးရထားလမ္းေဖာက္ဖို႔ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ပါေသးတယ္--။

အဲ့ဒီအစီအစဥ္ကလည္း မင္းေျပာင္းမင္းလဲႊနဲ႔
အေကာင္အထည္ မေပၚခဲ့ပါဘူး--။

ၿပီးေတာ့ အဲ့ဒီစက္ရုံႀကီးဟာ ေက်ာက္မီးေသြး
တစ္ေန႔ တန္တစ္ရာေတာင္ ကုန္မယ့္ စက္ရုံႀကီးပါ---။
ဘယ္ေလာက္ေတာင္လုပ္ႏိုင္မလဲဆိုတာ
တန္တစ္ရာနဲ႔ကို အေျဖေပၚေနပါၿပီ---။

(သီေပါမင္းပါေတာ္မူေတာ့ စက္ရုံေနရာမွာ
စက္ပစၥည္းေတြအမ်ားႀကီးက်န္ခဲ့ပါတယ္။
အေသးစိတ္စာရင္းကို ေရႊနန္းသုံးေဝါဟာရအဘိဓာန္
အပိုဒ္ ၂၄၁မွာ ၾကည့္လိုက္ပါ)

ကၽြန္ေတာ္တို႔ျမန္မာႏိုင္ငံက လူေတြႀကိဳးစားခဲ့ပါတယ္--။
ဒါေပမယ့္ ကတိမတည္တဲ့ ႏိုင္ငံျခားသားေတြ--
ကိုယ္စားလွယ္ေတြသာ အားထားေနရလို႔
အက်ဳိးမျဖစ္တာမျဖစ္ခဲ့ပါဘူး---။

ႏိုင္ငံကို စက္မႈႏိုင္ငံအျဖစ္တက္တဲ့ေနရာမွာ
ဂ်ပန္ထက္လည္း ၁၀ႏွစ္ေစာခဲ့ပါတယ္---။

ကၽြန္ေတာ္ေတြးေနတာကေတာ့ အကယ္၍--

မင္းတုန္းမင္း ပြဲေက်ာင္းဘုန္းႀကီးေက်ာင္းသင္
စနစ္ေတြကိုအၿပီးမဖ်က္ခဲ့ဘူးဆိုရင္---

ေနျပည္ေတာ္ကို ခ်က္ခ်င္းႀကီး မႏၲေလးကို
မေျပာင္းခဲ့ဘူးဆိုရင္--

ကေနာင္မင္းသားႀကီး ရွိေနဦးမယ္ဆိုရင္---

ၿပီးေတာ့ စက္ရုံထဲမွာအႀကီးဆုံးစစ္ကိုင္းသံဖိုရုံႀကီး
လည္ပတ္ႏိုင္သြားတယ္ဆိုရင္----
တစ္ခုခုေတာ့ႏိုင္ငံအတြက္ အေျဖေပၚသြားမွာပါ--။

စိတ္ထဲမွာ ----ဆိုရင္ေတြကေတာ့အမ်ားႀကီးပါပဲ---။
ဒီစက္ရုံနဲ႔ပတ္သတ္တဲ့ ဆိုရင္ေလးေတြေလာက္ပဲ
ေရးျပတာပါ---။
စစ္ကိုင္းသံဖိုရုံကိုသြားေလ့လာမယ္ဆိုရင္
စစ္ကိုင္းၿမိဳ႕ေရႊေတာင္ဦးေမာ္ရပ္
(N21ဒီဂရီ 53.083မိနစ္ E95ဒီဂရီ 59.657မိနစ္)
မွာ သြားေလ့လာလို႔ရပါတယ္---။

သုခ

အကိုးအကား
ျမန္မာႏိုင္ငံစက္မႈလက္မႈလုပ္ငန္းသမိုင္း အပိုင္း(၁)
ေဒၚၾကန္-ရတနာပုံစက္ရုံမ်ား

Credi....